Front de floraison des cerisiers

Le front de floraison des cerisiers (桜前線, sakura zensen?, front des fleurs de cerisier) décrit, au Japon, l'avance de la floraison des cerisiers du sud au nord.

Le front de floraison des cerisiers dans le sud du Japon, en 2007.

La floraison se produit dans l'archipel japonais de la fin mars à Kyushu jusqu'à la mi-mai à Hokkaido. L'avance du front de floraison fait l'objet de communiqués réguliers dans les médias. Elle est suivie avec attention, du fait de son symbolisme et de la coutume du hanami.

Prévisions modifier

L'Agence météorologique du Japon produit des prévisions pour la région du Kanto depuis 1951, et depuis 1955 pour le reste du Japon (à l'exception d'Okinawa et des îles Amami)[1]. Depuis 2010, l'agence a abandonné les prévisions au secteur privé, mais continue d'observer les impacts du climat sur la floraison des cerisiers[2],[3]. La méthode de prévision est basée sur la loi d'Arrhenius[4],[5],[6].

Floraison modifier

Les premières fleurs (開花, kaika?) sont définies lorsqu'au moins cinq à six fleurs sont ouvertes sur un arbre. Le pic de floraison (満開, mankai?) a lieu lorsqu'au moins 80 % des fleurs sont ouvertes. Le cerisier Yoshino est typiquement observé, car il a été planté sur la totalité de l'archipel depuis la fin de l'époque Edo[7]. Les arbres observés incluent également le cerisier d'Higan dans le sud et le cerisier des montagnes d'Ezo dans le nord[7].

Arbres de référence modifier

 
À Tokyo, l'arbre de référence spécifié par l'agence météorologique est situé dans l'enceinte du sanctuaire Yasukuni[3],[8].

Pour les prévisions, 59 arbres servent d'échantillons ; ils sont situés à travers tout le Japon et correspondent aux principales stations de l'Agence météorologique[9],[10],[11]. Du sud au nord :

Lorsqu'un arbre est trop âgé ou meurt, un arbre plus jeune est sélectionné parmi un certain nombre de candidats[3]. Par exemple, l'arbre de référence à Mito s'est écroulé sous le poids de la neige en 2005, tandis que celui de la pointe sud d'Ishigaki a été déraciné par un typhon l'année suivante[3].

Dates modifier

Le tableau suivante recense, suivant les lieux, les dates moyennes, minimales et maximales des premières fleurs et des pics de floraison[12].

Lieu Premières fleurs
(moyen)
Premières fleurs
(min)
Premières fleurs
(max)
Pic de floraison
(moyen)
Pic de floraison
(min)
Pic de floraison
(max)
Arbre
Wakkanai 14 mai 29 avril (2002) 25 mai (1980) 19 mai 2 mai (2002) 30 mai (1953) P. sargentii
Asahikawa 5 mai 23 avril (2008) 16 mai (1980) 9 mai 25 avril (2002) 19 mai (1980) P. sargentii
Abashiri 11 mai 28 avril (1998) 24 mai (1996) 15 mai 1er mai (2002) 27 mai (1996) P. sargentii
Sapporo 3 mai 21 avril (2008) 14 mai (1980) 8 mai 25 avril (2008) 21 mai (1984) P. yedoensis
Obihiro 4 mai 23 avril (1998) 19 mai (1984) 9 mai 26 avril (1998) 21 mai (1984) P. sargentii
Kushiro 17 mai 7 mai (1972) 30 mai (1984) 22 mai 10 mai (1972) 4 juin (1984) P. sargentii
Nemuro 20 mai 8 mai (2002) 30 mai (1984) 25 mai 13 mai (2002) 8 juin (1960) P. nipponica
Muroran 8 mai 23 avril (2002) 25 mai (1984) 12 mai 28 avril (2002) 30 mai (1984) P. yedoensis
Urakawa 11 mai 28 avril (2002) 25 mai (1984) 14 mai 2 mai (2002) 29 mai (1984) P. sargentii
Hakodate 30 avril 18 avril (2002) 23 mai (1984) 7 mai 21 avril (2002) 27 mai (1984) P. yedoensis
Aomori 24 avril 14 avril (2002) 11 mai (1984) 1er mai 16 avril (2002) 18 mai (1984) P. yedoensis
Akita 18 avril 7 avril (2002) 30 avril (1984) 24 avril 12 avril (2002) 8 mai (1965) P. yedoensis
Morioka 21 avril 11 avril (2002) 6 mai (1984) 27 avril 16 avril (2002) 9 mai (1984) P. yedoensis
Sakata 16 avril 4 avril (2002) 27 avril (1984) 20 avril 8 avril (2002) 2 mai (1965) P. yedoensis
Yamagata 15 avril 3 avril (2002) 29 avril (1984) 21 avril 6 avril (2002) 4 mai (1984) P. yedoensis
Sendai 10 avril 29 mars (2002) 28 avril (1984) 18 avril 3 avril (2002) 3 mai (1984) P. yedoensis
Fukushima 9 avril 29 mars (2002) 25 avril (1984) 15 avril 2 avril (2002) 28 avril (1984) P. yedoensis
Choshi 31 mars 19 mars (2002) 16 avril (1984) 9 avril 29 mars (2002) 23 avril (1984) P. yedoensis
Utsunomiya 1er avril 18 mars (2002) 18 avril (1984) 10 avril 25 mars (2002) 24 avril (1984) P. yedoensis
Fukui 3 avril 26 mars (2002) 17 avril (1984) 10 avril 31 mars (2002) 21 avril (1984) P. yedoensis
Maebashi 31 mars 20 mars (2002) 15 avril (1984) 8 avril 28 mars (2002) 21 avril (1984) P. yedoensis
Kumagai 29 mars 17 mars (2002) 14 avril (1984) 8 avril 22 mars (2002) 20 avril (1984) P. yedoensis
Mito 2 avril 20 mars (2002) 20 avril (1984) 10 avril 28 mars (2002) 27 avril (1984) P. yedoensis
Tokyo 25 mars 16 mars (2002) 11 avril (1984) 2 avril 21 mars (2002) 17 avril (1984) P. yedoensis
Yokohama 26 mars 15 mars (2002) 10 avril (1984) 5 avril 22 mars (2002) 15 avril (1984) P. yedoensis
Oshima 30 mars 17 mars (2002) 7 avril (1984) 6 avril 23 mars (2002) 13 avril (1984) P. yedoensis
Miyakejima 29 mars 16 mars (1989) 5 avril (1995) 5 avril 26 mars (1966) 13 avril (1988) P. yedoensis
Hachijojima 2 avril 19 mars (2006) 23 avril (1969) 10 avril 29 mars (1996) 1er mai (1979) P. yedoensis
Wajima 11 avril 29 mars (2002) 24 avril (1984) 15 avril 2 avril (2002) 28 avril (1984) P. yedoensis
Niigata 9 avril 30 mars (2002) 26 avril (1984) 16 avril 4 avril (2002) 29 avril (1984) P. yedoensis
Kanazawa 3 avril 26 mars (2002) 17 avril (1984) 11 avril 1er avril (2004) 20 avril (1984) P. yedoensis
Toyama 5 avril 26 mars (2002) 20 avril (1984) 12 avril 1er avril (2004) 24 avril (1984) P. yedoensis
Nagano 13 avril 2 avril (2002) 26 avril (1984) 19 avril 5 avril (2002) 3 mai (1965) P. yedoensis
Gifu 26 mars 16 mars (1989) 12 avril (1984) 5 avril 27 mars (2002) 16 avril (1984) P. yedoensis
Nagoya 26 mars 17 mars (1990) 11 avril (1984) 5 avril 27 mars (1990) 16 avril (1965) P. yedoensis
Kofu 27 mars 17 mars (2002) 12 avril (1984) 4 avril 22 mars (2002) 16 avril (1984) P. yedoensis
Tsu 30 mars 21 mars (2002) 12 avril (1984) 7 avril 27 mars (2002) 18 avril (1984) P. yedoensis
Shizuoka 25 mars 15 mars (2002) 6 avril (1984) 5 avril 22 mars (2002) 12 avril (1988) P. yedoensis
Maizuru 3 avril 25 mars (2002) 16 avril (1984) 9 avril 31 mars (2004) 18 avril (1984) P. yedoensis
Kyoto 27 mars 18 mars (2002) 9 avril (1984) 7 avril 28 mars (2002) 17 avril (1965) P. yedoensis
Hikone 2 avril 23 mars (1990) 15 avril (1984) 10 avril 2 avril (2004) 24 avril (1965) P. yedoensis
Kobe 28 mars 21 mars (1990) 10 avril (1984) 6 avril 28 mars (1990) 14 avril (1984) P. yedoensis
Osaka 28 mars 20 mars (2002) 10 avril (1984) 6 avril 28 mars (2002) 16 avril (1984) P. yedoensis
Wakayama 26 mars 16 mars (2002) 6 avril (1984) 4 avril 26 mars (2002) 12 avril (1988) P. yedoensis
Shiono-misaki 28 mars 10 mars (1959) 6 avril (1965) 6 avril 26 mars (1977) 14 avril (1993) P. yedoensis
Nara 30 mars 20 mars (2002) 12 avril (1984) 6 avril 26 mars (2002) 17 avril (1970) P. yedoensis
Hiroshima 27 mars 19 mars (2004) 8 avril (1984) 5 avril 27 mars (2002) 17 avril (1965) P. yedoensis
Okayama 28 mars 20 mars (2002) 10 avril (1984) 7 avril 29 mars (2002) 15 avril (1984) P. yedoensis
Matsue 31 mars 21 mars (2004) 13 avril (1984) 9 avril 30 mars (2002) 18 avril (1965) P. yedoensis
Tottori 30 mars 22 mars (2002) 13 avril (1984) 8 avril 29 mars (2004) 17 avril (1984) P. yedoensis
Matsuyama 25 mars 18 mars (2002) 6 avril (1957) 5 avril 26 mars (2002) 15 avril (1963) P. yedoensis
Takamatsu 28 mars 18 mars (2002) 8 avril (1984) 6 avril 23 mars (2002) 15 avril (1984) P. yedoensis
Kochi 22 mars 14 mars (1990) 2 avril (1957) 31 mars 23 mars (2002) 9 avril (1978) P. yedoensis
Tokushima 28 mars 18 mars (1966) 6 avril (1984) 6 avril 27 mars (2002) 13 avril (1988) P. yedoensis
Shimonoseki 26 mars 19 mars (2002) 6 avril (1984) 7 avril 28 mars (2002) 13 avril (1988) P. yedoensis
Izuhara 28 mars 17 mars (2002) 6 avril (1956) 4 avril 24 mars (2002) 13 avril (1988) P. yedoensis
Fukuoka 23 mars 14 mars (1990) 6 avril (1962) 3 avril 25 mars (2002) 10 avril (1984) P. yedoensis
Saga 24 mars 17 mars (2002) 2 avril (1988) 3 avril 25 mars (1982) 10 avril (1988) P. yedoensis
Oita 24 mars 16 mars (1990) 6 avril (1957) 5 avril 27 mars (1990) 12 avril (1988) P. yedoensis
Nagasaki 24 mars 15 mars (1990) 1er avril (2005) 3 avril 24 mars (1977) 10 avril (1995) P. yedoensis
Kumamoto 23 mars 15 mars (1997) 2 avril (1962) 2 avril 24 mars (1982) 10 avril (1965) P. yedoensis
Kagoshima 26 mars 18 mars (1977) 3 avril (2005) 3 avril 26 mars (1977) 12 avril (2008) P. yedoensis
Miyazaki 24 mars 17 mars (1997) 2 avril (1993) 3 avril 24 mars (1982) 13 avril (1993) P. yedoensis
Fukue 28 mars 19 mars (1990) 4 avril (1970) 4 avril 26 mars (1977) 14 avril (1965) P. yedoensis
Naze 18 janvier 1er janvier (2003) 31 janvier (1995) 30 janvier 13 janvier (1989) 12 février (1959) P. campanulata
Ishigaki 15 janvier 19 décembre (1968) 20 février (1964) 4 février 8 janvier (1989) 1er mars (1998) P. campanulata
Miyakojima 18 janvier 30 décembre (2002) 5 février (1973) 9 février 23 janvier (2000) 2 mars (1991) P. campanulata
Naha 19 janvier 3 janvier (2008) 8 février (1995) 4 février 24 janvier (2006) 19 février (1980) P. campanulata
Minamidaito 19 janvier 4 janvier (2002) 3 février (2005) 1er février 23 janvier (1993) 20 février (1997) P. campanulata

Références modifier

  1. (ja) « 新しいサクラの開花予想 » [PDF], Agence météorologique du Japon.
  2. (ja) « 気象庁におけるさくらの開花予想の発表終了について » [PDF], Agence météorologique du Japon,‎ .
  3. a b c et d (ja) « 桜の標本木、進む代替わり 老齢化で後進育成急ピッチ », Asahi Shinbun,‎ .
  4. (ja) « さくら開花予想方法について », Agence météorologique du Japon.
  5. (en) Aono Yasuyuki, « Climatological Studies on Blooming of Cherry Tree (Prunus yedoensis) by Means of DTS Method », Bulletin of the University of Osaka Prefecture. Ser. B, Agriculture and life sciences, Université de la préfecture d'Osaka, vol. 45,‎ , p. 155-92 (lire en ligne).
  6. (en) [doc] V. Dass, E. Brennan, « Predicting Peak Bloom Date of Cherry Blossoms: Finding an Optimal Heuristic », Virginia Polytechnic Institute and State University.
  7. a et b (ja) « さくらの開花日と満開日 » [PDF], Agence météorologique du Japon.
  8. (ja) « 境内の桜(東京の開花標本木)開花状況の映像 », Yasukuni-jinja.
  9. (ja) « Jour d'ouverture 2012 », Agence météorologique du Japon.
  10. (ja) « Stations météorologiques (気象台, 測候所) », Agence météorologique du Japon.
  11. (ja) « Prévisions révisées 2009 (note 4. 気象台や測候所の定めた標本木) » [PDF], Agence météorologique du Japon.
  12. (ja) « Données (生物季節観測の情報) », Agence météorologique du Japon.

Annexes modifier

Articles connexes modifier

Liens externes modifier