La gens Maria était une famille plébéienne de Rome. Son membre le plus célèbre était Caius Marius, l'un des plus grands généraux de l'Antiquité et sept fois consul[1],[2].

Denier de Gaius Marius Capito, -81. Cérès est représenté sur l'avers, tandis que le revers représente un laboureur avec un attelage de bœufs.

Origine

modifier

En tant que nomen, Marius est probablement dérivé du praenomen osque Marius, auquel cas la famille peut être d'origine sabine ou sabellique, bien que sous cette forme le nom soit latinisé et qu'il ne soit pas possible de prouver que la famille est originaire d'un autre endroit que Rome[1],[3].

Praenomen

modifier

Les Marii de la République utilisaient les praenomen Marcus, Gaius, Lucius, Quintus et Sextus . Publius et Titus se retrouvent à l'époque impériale.

Branches et cognomen

modifier

Les Marii de la République n'ont jamais été divisés en familles, même si au fil du temps, notamment sous les empereurs, plusieurs d'entre eux ont pris des noms de famille. Le seul cognomen trouvé sur les pièces de monnaie est Capito[1].

Membres

modifier

Sous la République

modifier

En -45, un citoyen romain prétendit être le petit-fils de Marius, il fut exécuter sur ordre de Marc-Antoine le 13 Avril -44[11],[12],[13],[14],[15],[16].

Sous le Principat

modifier

Marii Marcelli

modifier

Marii Celci

modifier

Marii Perpetui

modifier

Marii Vegetini

modifier
  • Lucius (Marius Vegetinus), (v.140/60 - ?);
    • Lucius Marius Vegetinus Marcianus Minicianus Myrtilianus, (v.170/90 - ?), consul suffect[35];
      • Maria Rufina, décédé a l'âge de 4 mois[34];
      • Lucius Marius Vegetinus Lucanus Tiberenus, décédé à l'âge de 6 mois[35];
  • Lucius Marius, duumvir de Turiaso après -2;
  • Caius Marius Vegetus, duumvir de Turiaso sous Tibère;
  • Decimus (Marius), (v.-10 - ?);
    • Caius Marius, (v.10/20 - ap.37/54), chevalier romain;
    • Marius, (v.20 - ap.37/54),

Voir aussi

modifier

Références

modifier
  1. a b et c Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. I, p. 949 ("Maria Gens").
  2. Daniel Gilman, The New International Encyclopædia, New York, Mead and Company,
  3. Chase, pp. 131, 139.
  4. a et b Broughton, vol. I, pp. 550, 558, 562, 567, 570, 574.
  5. « "Marius", no. 1 », dans Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. II, p. 952 ff.
  6. Cicero, Brutus, 62; De Legibus, iii. 16; De Officiis, iii. 16, 20; De Oratore, i. 39, ii. 65.
  7. Quintus Cicero, De Petitione Consulatus, 3.
  8. Asconius Pedianus, In Toga Candida, p. 84 (ed. Orelli).
  9. Seneca the Younger, De Ira, 3.
  10. Pliny the Elder, xxxiii. 9.
  11. Appian, Bellum Civile, i. 65, Hispanica, 100.
  12. Appian, Bellum Civile iii. 2, 3.
  13. Livy, Epitome 116.
  14. Cicero, Epistulae ad Atticum, xii. 49, xiv. 6–8, Philippicae, i. 2.
  15. Valerius Maximus, ix. 15. § 2.
  16. Nicolaus Damascenus, The Life of Augustus, c. 14. p. 258 (ed. Coraes).
  17. Valerius Maximus, vii. 8. § 6.
  18. a et b PIR, vol. II, p. 345.
  19. Crawford, Roman Republican Coinage, pp. 218, 219.
  20. Gellius, x. 3.
  21. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. I, p. 603 ("C. Marius Capito").
  22. Crawford, Roman Republican Coinage, p. 392.
  23. Broughton, vol. II, p. 93.
  24. Cicero, In Verrem, v. 16.
  25. Cicero, Epistulae ad Familiares, vii. 1-4, Epistulae ad Quintum Fratrem, ii. 10.
  26. Valerius Maximus, ii. 8. § 1.
  27. Asconius Pedianus, Pro Scauro, p. 19, ed. Orelli.
  28. Cicero, Epistulae ad Familiares, ii. 17.
  29. Cicero, Epistulae ad Familiares, xii. 15.
  30. a b c et d PIR, vol. II, p. 346.
  31. Tacitus, Annales xv. 25, Historiae i. 14, 31, 39, 45, 71, 77, 87, 90; ii. 23, 33, 60.
  32. Flavius Vopiscus, "The Life of Firmus", 2; Aelius Spartianus, "The Life of Hadrian", 2, "The Life of Geta", 2, "The Life of Septimius Severus", 15, "The Life of Elagabalus", 11; Aelius Lampridius, "The Life of Alexander Severus", 5, 30, 65, "The Life of Commodus 13, 15"; Vulcatius Gallicanus, "The Life of Avidius Cassius", 6, 9; Julius Capitolinus, "The Life of Clodius Albinus", 3, 9, 12.
  33. a et b PIR, vol. II, p. 347.
  34. a b et c PIR, vol. II, p. 349.
  35. a b c d et e PIR, vol. II, p. 348.
  36. Eckhel, vol. v. p. 250.
  37. Borghesi, Oeuvres Complètes, vol. I, pp. 155, 156.
  38. Roman Imperial Coinage, vol. I, p. 72
  39. Tacitus, Annales, ii. 48.
  40. Tacitus, Annales, iv. 36, vi. 19.
  41. Cassius Dio, lviii. 22.
  42. Ronald Syme and Anthony Birley, The provincial at Rome: and, Rome and the Balkans 80 BC—AD 14 (1999), p. 121.
  43. Syme, "Problems about Proconsuls of Asia", in Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, vol. 53 (1983), pp. 203 ff.
  44. Tacitus, Historiae, ii. 12, 13, iii. 42, 43.
  45. Pliny the Younger, Epistulae, ii, 11, 12.
  46. Cassius Dio, lxxviii. 35.
  47. Trebellius Pollio, "The Lives of the Thirty Tyrants", vii.
  48. Aurelius Victor, De Caesaribus, xxxiii. 39.
  49. Eutropius, ix. 7.
  50. Eckhel, vol. vii, p. 454.
  51. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. III, pp. 1258, 1259 ("Victorinus", no. 2).
  52. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. II, pp. 1045, 1046 ("Marius Mercator").
  53. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. III, p. 428 ("Plotius").

Bibliographie

modifier