L'Unterseeboot UB-40 est un sous-marin (U-Boot) allemand de type UB II utilisé par la Kaiserliche Marine pendant la Première Guerre mondiale.

Unterseeboot UB-40
illustration de Unterseeboot UB-40
L'UB-45, un sous-marin similaire à l'UB-40

Type Sous-marin côtier
Classe UB II
Histoire
A servi dans  Kaiserliche Marine
Constructeur Blohm & Voss, Hambourg[1]
Commandé 22 juillet 1915[1]
Lancement 25 avril 1916[1]
Commission 17 août 1916[2]
Statut Sabordé lors de la retraite de Belgique, le 5 octobre 1918[2]
Équipage
Équipage 2 officiers, 21 hommes
Caractéristiques techniques
Longueur 36,90 m
Maître-bau 4,40 m
Tirant d'eau 3,69 m
Déplacement
Propulsion
Vitesse
  • 9,15 nœuds (16,95 km/h) en surface
  • 5,81 nœuds (10,76 km/h) en immersion
Profondeur 50 m
Caractéristiques militaires
Armement
Rayon d'action
  • 6450 milles marins (11950 km) à 5 nœuds (9,3 km/h) en surface
  • 45 milles marins (83 km) à 4 nœuds (7,4 km/h) en immersion
Pavillon Reich allemand
Localisation
Coordonnées 51° 13,5′ nord, 2° 56′ est
Géolocalisation sur la carte : mer du Nord
(Voir situation sur carte : mer du Nord)
Unterseeboot UB-40
Unterseeboot UB-40

Conception

modifier

Sous-marin de type UB II, l'UB-40 avait un déplacement de 274 tonnes en surface et de 303 tonnes en immersion. Il avait une longueur hors tout de 36,90, une largeur de 4,40 m et un tirant d'eau de 3,69 m. Le sous-marin était propulsé par deux moteurs Diesel Körting à six cylindres à quatre temps produisant 284 chevaux (209 kW), deux moteurs électriques Siemens-Schuckert produisant 280 chevaux (210 kW) et un arbre d'hélice. Il était capable d’opérer à une profondeur allant jusqu’à 50 mètres[2].

La vitesse maximale du sous-marin était de 9,15 nœuds (16,95 km/h) en surface et de 5,81 nœuds (10,76 km/h) en immersion. Lorsqu’il était en surface, il pouvait parcourir 6450 milles marins (11950 km) à 5 nœuds (9,3 km/h), et en immersion, 45 milles marins (83 km) à 4 nœuds (7,4 km/h). L'UB-40 était armé de deux tubes lance-torpilles de 500 mm à l’avant, de quatre torpilles et d’un canon de pont SK L/30 de 88 mm. Il avait un effectif de vingt-et-un membres d’équipage et deux officiers, et un temps de plongée de 42 secondes[2].

Carrière

modifier

Le sous-marin a été commandé le 22 juillet 1915 et lancé le 25 avril 1916. Il a été mis en service dans la marine impériale allemande le 17 août 1916.

En 28 patrouilles, le sous-marin coula 100 navires. L'UB-40 a été sabordé à Ostende lorsque l’armée allemande s’est retirée de Belgique le 5 octobre 1918[2].

L’épave de l'UB-40 a été localisée et identifiée par des plongeurs à la position 51° 13,5′ N, 2° 56′ E[3].

Affectations

modifier

Commandants

modifier
  • Oblt.z.S. Karl Neumann : du 17 août au 2 décembre 1916
  • Oblt.z.S. Hans Howaldt : du 3 décembre 1916 au 14 décembre 1917
  • Oblt.z.S. Karl Dobberstein : du 15 décembre 1917 au 17 mai 1918
  • Oblt.z.S. Hans Joachim Emsmann : du 18 mai au 31 juillet 1918
modifier
Date Nom Nationalité Tonnage Destin[4]
20 octobre 1916 Barbara   United Kingdom 3740 Coulé
21 octobre 1916 Cock O’ the Walk   United Kingdom 111 Coulé
22 octobre 1916 Maris Stella   France 106 Coulé
22 octobre 1916 Risøy   Norvège 1129 Coulé
7 novembre 1916 Reime   Norvège 1913 Coulé
8 novembre 1916 Killellan   United Kingdom 1971 Coulé
16 novembre 1916 Alphonse Marceline   Belgique 60 Coulé
16 novembre 1916 Vanguard   United Kingdom 142 Coulé
17 novembre 1916 Saint Rogatien   France 1581 Coulé
21 novembre 1916 Alice   France 822 Coulé
21 novembre 1916 Palm Beach   United Kingdom 3891 Endommagé
22 novembre 1916 Houlgate   France 1550 Coulé
22 novembre 1916 City of Mexico   Norvège 1511 Coulé
22 novembre 1916 Grenada   United Kingdom 2268 Coulé
28 décembre 1916 Oldambt   Pays-Bas 470 Capturé comme prise
5 février 1917 Anna Prosper   Belgique 70 Coulé
5 février 1917 Emerald   United Kingdom 57 Coulé
21 février 1917 Alice   Norvège 709 Coulé
25 février 1917 Maria Adriana   Pays-Bas 88 Coulé
26 février 1917 Tammerfors   Empire russe 994 Coulé
28 février 1917 'Immaculée Conception   France 36 Coulé
25 mars 1917 Étoile De La Mer   France 43 Coulé
25 mars 1917 Félix Faure   France 37 Coulé
25 mars 1917 Louise   France 45 Coulé
25 mars 1917 Marie Louise   France 34 Coulé
25 mars 1917 Saint Joseph   France 35 Coulé
29 mars 1917 Conoid   United Kingdom 165 Coulé
29 mars 1917 Irma   France 32 Coulé
30 mars 1917 Somme   United Kingdom 1828 Coulé
15 avril 1917 Möhlenpris   Norvège 638 Coulé
16 avril 1917 Cairndhu   United Kingdom 4109 Coulé
16 avril 1917 Victoria   United Kingdom 165 Coulé
17 avril 1917 HMHS Lanfranc   Royal Navy 6287 Coulé
19 avril 1917 Limeleaf   United Kingdom 7339 Endommagé
3 mai 1917 Clodmoor   United Kingdom 3753 Coulé
15 mai 1917 Cuba   United Kingdom 271 Coulé
16 mai 1917 Highland Corrie   United Kingdom 7583 Coulé
16 mai 1917 Pagenturm   United Kingdom 5000 Coulé
17 mai 1917 Florence Louisa   United Kingdom 115 Coulé
20 mai 1917 Porthkerry   United Kingdom 1920 Coulé
20 mai 1917 Tycho   United Kingdom 3216 Coulé
21 mai 1917 Jupiter   United Kingdom 2,124 Coulé
7 juin 1917 Mahopac   United Kingdom 3216 Endommagé
7 juin 1917 Oldfield Grange   United Kingdom 4653 Endommagé
8 juin 1917 Phantom   United Kingdom 251 Coulé
9 juin 1917 Eugene Mathilde   France 15 Coulé
9 juin 1917 Francois Georgette   France 7 Coulé
10 juin 1917 Henri Jeanne   France 9 Coulé
10 juin 1917 Madeleine   France 7 Coulé
11 juin 1917 Eustace   United Kingdom 3995 Endommagé
11 juin 1917 Huntsholm   United Kingdom 2073 Coulé
11 juin 1917 Margarita   United Kingdom 2788 Endommagé
12 juin 1917 Alfred   United Kingdom 130 Coulé
27 juin 1917 Solway Prince   United Kingdom 317 Coulé
28 juin 1917 Marguerite   France 1544 Coulé
28 juin 1917 Northfield   United Kingdom 2099 Endommagé
30 juin 1917 Borgund I   Norvège 764 Coulé
30 juin 1917 Chateau Yquem   France 1913 Coulé
15 juillet 1917 Dinorwic   United Kingdom 124 Coulé
15 juillet 1917 Ebenezer   United Kingdom 177 Coulé
20 juillet 1917 L. H. Carl   United Kingdom 1916 Coulé
20 juillet 1917 Salsette   United Kingdom 5842 Coulé
22 juillet 1917 Rota   United Kingdom 2171 Coulé
12 août 1917 Marie Alfred   France 159 Coulé
12 août 1917 Pauline Louisa   France 172 Coulé
14 août 1917 Tuddal   Norvège 3511 Coulé
15 août 1917 Brodstone   United Kingdom 4927 Coulé
16 août 1917 Eastgate   United Kingdom 4277 Endommagé
19 août 1917 Glocliffe   United Kingdom 2211 Coulé
21 septembre 1917 Radaas   Danemark 2524 Coulé
22 septembre 1917 Greleen   United Kingdom 2286 Coulé
23 septembre 1917 SS Rosehill   United Kingdom 2788 Coulé
25 septembre 1917 City of Swansea   United Kingdom 1375 Coulé
19 octobre 1917 Wellington   United Kingdom 5600 Endommagé
24 octobre 1917 Gallia   Royaume d'Italie 2728 Coulé
25 octobre 1917 Gefion   United Kingdom 10123 Coulé
28 octobre 1917 Redesmere   United Kingdom 2123 Coulé
17 novembre 1917 Abaris   United Kingdom 2892 Endommagé
17 novembre 1917 Western Coast   United Kingdom 1394 Coulé
19 novembre 1917 Aparima   United Kingdom 5704 Coulé
9 décembre 1917 Sedbergh   United Kingdom 4275 Endommagé
27 January 1918 Carolus   Norvège 1041 Coulé
29 January 1918 Butetown   United Kingdom 1829 Coulé
20 février 1918 Huntsmoor   United Kingdom 4957 Coulé
25 février 1918 Nyanza   United Kingdom 6695 Endommagé
16 mars 1918 Author   United Kingdom 5586 Endommagé
21 mars 1918 Ikeda   United Kingdom 6311 Coulé
18 avril 1918 Pentyrch   United Kingdom 3312 Coulé
26 mai 1918 Dayspring   United Kingdom 57 Coulé
26 mai 1918 Eclipse   United Kingdom 47 Coulé
26 mai 1918 Fortuna   United Kingdom 61 Coulé
31 mai 1918 Alert   United Kingdom 59 Coulé
3 juin 1918 Antiope   United Kingdom 3004 Endommagé
6 juin 1918 Active   United Kingdom 57 Coulé
6 juin 1918 Beryl   United Kingdom 57 Coulé
6 juin 1918 Dianthus   United Kingdom 51 Coulé
29 juin 1918 Grekland   Suède 2751 Coulé
29 juin 1918 Florentia   United Kingdom 3688 Coulé
1 juillet 1918 Charing Cross   United Kingdom 2534 Coulé
2 juillet 1918 Admiral   United Kingdom 102 Coulé
2 juillet 1918 Madeleine   France 158 Endommagé
2 juillet 1918 Nord   France 409 Coulé
7 juillet 1918 Aby   United Kingdom 15 Coulé
7 juillet 1918 Albion   United Kingdom 22 Coulé
7 juillet 1918 Leeds   United Kingdom 161 Endommagé
26 juillet 1918 Boy Jack   United Kingdom 57 Coulé
26 juillet 1918 Godesgenage   Belgique 40 Coulé
27 juillet 1918 Counsellor   United Kingdom 56 Coulé
27 juillet 1918 Fear Not   United Kingdom 59 Coulé
27 juillet 1918 I’ll Try   United Kingdom 51 Coulé
27 juillet 1918 Kirkham Abbey   United Kingdom 1166 Coulé
27 juillet 1918 Le Bijou   United Kingdom 46 Coulé
27 juillet 1918 Paragon   United Kingdom 56 Coulé
27 juillet 1918 Passion Flower   United Kingdom 46 Coulé
27 juillet 1918 Success   United Kingdom 54 Coulé
27 juillet 1918 Valour   United Kingdom 39 Coulé
28 juillet 1918 Francis Robert   United Kingdom 44 Coulé

Notes et références

modifier
  1. a b et c Rössler 1979, p. 64.
  2. a b c d et e Gröner 1991, p. 23-25.
  3. (en) Jan Lettens, « UB-40 (+1918) », sur WreckSite, (consulté le ).
  4. (en) Guðmundur Helgason, « Ships hit by UB 40 - German and Austrian U-boat Successes during WWI », sur Uboat.net (consulté le ).

Bibliographie

modifier
  • (de) Harald Bendert, Die UB-Boote der Kaiserlichen Marine 1917–1940. Einsätze, Erfolge, Schicksal, Hambourg, Verlag E.S. Mittler & Sohn GmbH, (ISBN 3-8140-0713-7[à vérifier : ISBN invalide]).
  • (en) Erich Gröner, Dieter Jung et Martin Maass, U-boats and Mine Warfare Vessels, vol. 2, Londres, Conway Maritime Press, (ISBN 0-85177-593-4).
  • (de) Eberhard Rössler, Die deutschen U-Boote und ihre Werften: eine Bilddokumentation über den deutschen U-Bootbau; in zwei Bänden, vol. I, Munich, Bernard & Graefe, (ISBN 3-7640-5403-7[à vérifier : ISBN invalide], lire en ligne).

Voir aussi

modifier

Articles connexes

modifier