Frederik van Eeden

écrivain néerlandais (1860-1932)
Frederik van Eeden
Portrait de Frederik van Eeden
Frederik van Eeden vers 1900.
Biographie
Naissance
Haarlem
Décès
Bussum
Nationalité Néerlandaise
Père Frederik Willem van EedenVoir et modifier les données sur Wikidata
Conjoint Martha van Vloten (d)Voir et modifier les données sur Wikidata
Parenté Johannes van Vloten (en) (beau-père (d)), Kitty van Vloten (d) (belle-sœur) et Betsy Vloten (d) (belle-sœur)Voir et modifier les données sur Wikidata
Thématique
Formation Université de StrasbourgVoir et modifier les données sur Wikidata
Profession Écrivain, psychiatre, médecin, dramaturge, psychologue et poèteVoir et modifier les données sur Wikidata

Frederik Willem van Eeden est un écrivain, psychiatre et réformateur social néerlandais, né le à Haarlem, mort le à Bussum (Pays-Bas).

Frederik van Eeden en 1930.

Auteur prolifique, il publia des romans, de la poésie, des drames, des études et des essais. Il eut son heure de gloire aux Pays-Bas tant pour ses écrits que parce qu'il était le premier psychiatre néerlandais reconnu au niveau international.

Biographie modifier

Fils d'un botaniste, Frederik van Eeden grandit dans un milieu où l'art et la science sont mis en valeur. En 1878, il entreprend des études de médecine à Amsterdam. Il s'installe en 1886 en tant que médecin généraliste à Bussum mais se spécialise rapidement dans la psychiatrie. Il ouvre en 1887 avec Albert van Renterghem un institut de psychothérapie à Amsterdam, où sont pratiquées les méthodes d'hypnose de Liébeault dont il avait suivi les cours à Nancy.

Poursuivant parallèlement une carrière littéraire, Frederik van Eeden devient membre de l'association Flanor et fonde en 1885 avec Frank van der Goes, Willem Kloos, Willem Paap et Albert Verwey le magazine De Nieuwe Gids (Le Nouveau Guide) qui sera le porte-parole des Tachtigers, un mouvement littéraire qui prône l'art pour l'art et la spiritualité. Son œuvre la plus connue, le conte initiatique De Kleine Johannes (Le Petit Jean), paraîtra dans les premières éditions du Nouveau Guide avant d'être publiée en 1887.

Van Eeden intégra ses connaissances psychiatriques à certaines de ses œuvres littéraires. Dans son roman psychologique Van de koele meren des doods (Les Lacs frais de la mort), il relate de manière intimiste la lutte d'une morphinomane face à sa déchéance physique et mentale.

Afin de donner une forme concrète à ses points de vue sociaux, Van Eeden fonda près de Bussum la communauté agricole et artistique autarcique Walden. L'expérience, qui n'eut que quelques années d'existence (de 1898 à 1907), fut significative pour le développement du socialisme aux Pays-Bas.

Van Eeden est devenu catholique aux dernières années de sa vie.

Bibliographie modifier

  • Buyssens, Hugo (2001-2002), De Redekunstige Grondslag van Verstandhouding (Frederik van Eeden, 1897). Sleutel voor een niet-fenomenologische kennisleer. 2 delen. Ongepubliceerd proefschrift Vrije Universiteit Brussel.
  • Eeden, Frederik van (2005), Logische Grundlage der Verständigung / Redekunstige grondslag van verstandhouding. Herausgegeben, kommentiert und interpretiert von Wilhelm Vieregge, H. Walter Schmitz und Jan Noordegraaf. Stuttgart: Steiner Verlag.
  • Fontijn, Jan (1990), Tweespalt. Het leven van Frederik van Eeden tot 1901. Amsterdam: Querido.
  • Nap, H.J.W. (1989), « Der woorden zijn twee orden. Enkele aspecten van Van Eedens significa », Spektator. Vol. 18, pp. 211-228.
  • Noordegraaf, Jan (1991), « Van Eeden, Bolland en Lady Welby. Significa in het licht der Rede », Voortgang, jaarboek voor de Neerlandistiek. Vol. 12, pp. 281-298. (Aussi : Een kwestie van tijd. Vakhistorische studies door Jan Noordegraaf. Münster: Nodus Publikationen 2005, pp. 116-133).
  • Noordegraaf, Jan (2006), « Taal als gebrek. Bréal, Van Eeden en het misverstand », Voortgang, jaarboek voor de neerlandistiek. Vol. 24, pp. 205-216. (http://hdl.handle.net/1871/10562)
  • Noordegraaf, Jan (2007), « Onvolmaakte tekens. Michel Bréal en Frederik van Eeden over taal en communicatie », Mededelingen van het Frederik van Eeden-genootschap. Vol. 51, pp. 58-67.
  • Schmitz, H. Walter (1990), De Hollandse significa. Een reconstructie van de geschiedenis van 1892 tot 1926. Assen & Maastricht: Van Gorcum.
  • Verschave, Paul (1924), « Un converti hollandais, le poète Frédéric Van Heeden », Le Correspondant (), pp. 311-338.
  • Vieregge, Wilhelm H. (2004), « Achtergronden en motieven inzake de Duitse vertaling van Van Eedens », Redekunstige grondslag van verstandhouding. Mededelingen van het Frederik van Eeden-Genootschap. Vol. 49, pp. 7-19.
  • Vieregge, Wilhelm H. (2007), « Waarheid en oprechtheid in Frederik van Eedens », Redekunstige grondslag van verstandhouding. Mededelingen van het Frederik van Eeden-Genootschap. Vol. 51, pp. 48-57.
  • Het paleis van Circe, Wim J. Simons, De Beuk, 1960.
  • Van Eeden! Van Eeden! Daar komt hij aangetreden, Peter van Eeden & Wim J. Simons, De Beuk, 1960.

Sources modifier

(nl) Biographie de Frederik Willem van Eeden au Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland