Placentin

juriste italien

Placentin (en latin : Petrus Placentinus, « Pierre de Plaisance », en italien Pietro Piacentino) est un juriste italien du XIIe siècle, né à Plaisance vers 1130/35, étudiant d'abord à Mantoue, puis à Bologne à partir de 1158 environ, professeur de droit à Bologne entre 1165 et 1170, parti pour Montpellier à la suite d'un conflit entre collègues bolonais, revenu à Bologne de 1183 à 1189, puis reparti définitivement à Montpellier, mort sans doute le [1]. Il fut l'un des brillants héritiers des « quatre docteurs » de l'école de Bologne (glossateurs), notamment de Martinus Gosia, et fonda la première école de droit romain dans le sud de la France, à Montpellier.

Placentin
Biographie
Naissance
Décès
Activités
Autres informations
A travaillé pour
Maître
Manuscrit écrit en latin par Placentin

Il a laissé plusieurs summæ : la Summa Mantuana (ou De varietate actionum ; éd. à Mayence en 1530), œuvre de jeunesse, la Summa Institutionum, la Summa Codicis (éd. à Lyon en 1536), la Summa trium librorum Codicis. Sinon, on a de lui des Additiones au commentaire de Bulgarus sur le titre De regulis juris, des Distinctiones où se manifeste la subtilité de son analyse des textes, et un ensemble de gloses sur le Corpus iuris civilis.

Son Sermo de Legibus, une critique virulente de la glose traditionnelle, rédigée en vers, est considéré comme un sommet d'éloquence poétique et polémique[2].

Éditions récentes modifier

  • Hermann Kantorowitz (éd.), The Poetical Sermon of a mediaeval jurist : Placentinus and his "Sermo de legibus", Bruges, Saint Catherine Press, 1938.
  • Francesco Calasso (éd.), Placentini Summa Codicis, Turin, Bottega d'Erasmo, 1962.
  • Ludwig Wahrmund (éd.), Die Summa "De actionum varietatibus" des Placentinus, Aalen, 1962.
  • Friedrich Wilhelm Konrad Beckhaus (éd.), Bulgari Ad digestorum titulum de diversis regulis juris antiqui commentarius et Placentini Ad eum additiones sive exceptiones, Francfort-sur-le-Main, Minerva, 1967.
  • Placentini Summa Institutionum, Turin, Bottega d'Erasmo, 1973.
  • Mario Viora (éd.), Corpus glossatorum juris civilis I, Turin, Bottega d'Erasmo, 1978.
  • John Douglas Adamson, Placentini Summa Institutionum, edition with introduction, Ottawa, 1992 (thèse).

Bibliographie modifier

  • Pierre de Tourtoulon, Placentin, Paris, Chevalier-Marescq, 1896.

Notes et références modifier

  1. Cependant voir André Gouron, « La date de la mort de Placentin : une fausse certitude » (1993). Placentin serait mort une dizaine d'années plus tard.
  2. Peter Goodrich, Law in the Courts of Love: Literature and Other Minor Jurisprudences, Routledge, 2002, p. 129-131

Liens externes modifier