Leherennus

divinité gauloise locale des Pyrénées, assimilée à Mars

Leherennus, Leheren ou Leherenn[1] est un dieu de la mythologie aquitaine faisant partie du panthéon aquitain.

Leherennus
Dieu de la mythologie aquitaine
Caractéristiques
Autre(s) nom(s) Leheren
Fonction principale Dieu de la Guerre
Période d'origine Antiquité aquitaine
Équivalent(s) par syncrétisme Mars
Région de culte Aquitaine et plus précisément en Comminges
Symboles
Attribut(s) Pin, Guerre, Destruction
Végétal Pin

Étymologie

modifier

"Leherenn pourrait venir de lehen "premier'' ou de leher "détruire, écraser'' (ce qui expliquerait son association à Mars), voire de leher ''pin''. Dans ce dernier cas, Leherenn serait lié à un arbre divinisé, comme cela semble être le cas d'Arixo et d'Artahe avec le chêne. D'autres divinités, au nom latin mais non traditionnelles du panthéon romain, attestent de cette importance des arbres, comme Fagus (le hêtre) et sex arbores ''six arbres''. Dans le même cas, nous retrouvons Abellionn, parfois identifié au pommier"[2].

Equivalent par syncrétisme

modifier

Leherennus a été assimilé au dieu Mars[2].

Inscriptions

modifier

Pas moins de vingt autels votifs dédiés à Leherennus ont été trouvés en Ardiège (Haute-Garonne) et un à Franquevielle (Haute-Garonne), laissant supposer l'existence à proximité d'un ancien sanctuaire consacré à cette divinité[3]:

  • CIL XIII, 96: Leheren(n)o / deo / Bambix Sori / f(ilius) v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 97: Leherenno / Domesticus / Rufi f(ilius) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 98: Leherenno / deo / Mandatus / Ma(n)sueti f(ilius) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 100: [M]ar[ti?] / Leherenn(o) / deo / Maximus / Mandati f(ilius) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 101: Leherenno / deo / Osson / Priami l(ibertus) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 102: Leherenno / deo / Primulu[s] / [–––].
  • CIL XIII, 104: Le(he)ren/no / deo / Sabin(u)s / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 105: Leherenno / deo / Tertullus / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 106: Leheren(n)i(!) / Uriaxe / Ilunnosi / filia.
  • CIL XIII, 107: [–––] / Leheren/ni(!) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 108: Leherenn(o) / Marti / [–––].
  • CIL XIII, 109: Leheren(no) / Marti / Bambix / Publi lib(ertus) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 110: Leher[enno] / Mart[i] / Cast[us] / Const[an]/tis fil[ius] / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 111: Marti / Leherenni(!) / Ingenus / Siricconis f(ilius) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 112: Leheren/no Mar(ti) / Seranus / [Sex]tilli(?) f(ilius) / [–––].*
  • CIL XIII, 113: Leherenn(o) / Marti / Titullus A/moeni fil(ius) / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
  • CIL XIII, 114: [Leh]erenno / [M]arti / […]rania / [I]ngenua / [v(otum)] s(olvit) l(ibens) m(erito).

Représentation moderne

modifier

 

Voir aussi

modifier

Articles connexes

modifier

Notes et références

modifier
  1. A.-E. Barry, Monographie du dieu Leherenn d'Ardiège, C. Rollin, Paris - E. Privat, Toulouse, 1859
  2. a et b Benjamin CAULE, Nos voisins les Gaulois, Arteaz, (ISBN 979-10-90257-30-6), p. 40
  3. Rodriguez et Sablayrolles 2008, p. 9-11.